«Η διπλωματία των αγωγών» «Η Ελλάδα έχει αναπάντεχα βρεθεί στο επίκεντρο των ενεργειακών θεμάτων, εξαιτίας των αγωγών TGI και Μπουργκάς – Αλεξανδρούπολη», σημειώνει τον Μάρτιο του 2006 o Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα σε τηλεγράφημά του με σκοπό να προετοιμάσει την τότε ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Κοντολίσα Ράις για την επικείμενη επίσκεψη Μπακογιάννη στην Ουάσιγκτον. Ο Αμερικανός πρέσβης συνεχίζει υπογραμμίζοντας ότι «ανησυχούμε για την αρπακτική Γκάζπρομ» και ότι «οι Έλληνες δεν πρέπει να γεμίσουν τον αγωγό Τουρκίας – Ελλάδας – Ιταλίας με αέριο της Γκάζπρομ» αλλά με αέριο από το Αζερμπαιτζάν, έτσι ώστε να αποφευχθεί να μετατραπεί ο αγωγός σε ένα ακόμη «εξάρτημα» του ενεργειακού μονοπωλίου της Γκάζπρομ.
Η ισορροπία Ελλάδας – ΗΠΑ
Όταν τον Απρίλιο του 2008, ο αναπληρωτής βοηθός Υπουργός Εξωτερικών της Αμερικής Μάθιου Μπράιζα έφτανε στην Ελλάδα σύμφωνα με σειρά αμερικανικών διπλωματικών τηλεγραφημάτων κύριο μέλημα του ήταν τα ενεργειακά ανοίγματα της Ελλάδας και συγκεκριμένα η προσπάθεια της Αμερικής να προωθήσει τον αγωγό φυσικού αερίου TGI (Τουρκίας –Ελλάδα- Ιταλίας) από την μια, και η ανησυχία για το «φλερτ» της κυβέρνησης Καραμανλή με αυτή του Πούτιν για τον αγωγό South Stream από την άλλη. Η συνάντηση άλλωστε Καραμανλή-Πούτιν για την υπογραφή της διακυβερνητικής συμφωνία που αφορούσε στην κατασκευή και στην λειτουργία του ελληνικού τμήματος του αγωγού ήταν προγραμματισμένη μόλις δύο εβδομάδες αργότερα.
Όπως σημειώνει ο Αμερικανός πρέσβης στην Αθήνα Σπέκχαρντ στο εμπιστευτικό τηλεγράφημα 08ATHENS576, «παρότι ο Μπραίζα δεν προσπάθησε να πείσει την κυβέρνηση να αποσύρει την υποστήριξή της στην πρόταση για τον South Stream, παρόλα αυτά κατέστησε σαφές ότι θα πρέπει να χρίσει η Ελληνική κυβέρνηση - και δημόσια - τον TGI, ως την απόλυτη κρατική προτεραιότητα». Σύμφωνα με τον Μπράιζα, τόσο ο τότε υπουργός Ανάπτυξης Χρήστος Φώλιας όσο και η τότε ΥΠΕΞ Ντόρα Μπακογιάννη υπογράμμισαν, σε εκείνη την επίσκεψή του, την δέσμευση της ελληνικής κυβέρνησης στον TGI και υποβάθμισαν τις μέχρι τότε επαφές με τους Ρώσους για τον South stream, απλώς ως μια προσπάθεια της Ελλάδος να εξασφαλίσει αέριο από διαφορετικές πηγές.
Οι εξομολογήσεις για το Ρωσικό «τέρας»
Μια από τις επαφές του Μπράιζα, στην τριήμερη επίσκεψη του στην Ελλάδα το 2008, έδωσε στον Αναπληρωτή Βοηθό ΥΠΕΞ των ΗΠΑ μια τελείως διαφορετική εκδοχή από την επίσημη εικόνα για τις παρασκηνιακές διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας και Ρωσίας: O τότε πρόεδρος της ΔΕΠΑ και σημερινός Αναπληρωτής Τομεάρχης Ενέργειας της ΝΔ, Μάκης Παπαγεωργίου, εξομολογήθηκε σύμφωνα με το ίδιο τηλεγράφημα στον Μπράιζα κατά την επίσκεψη εκείνη, ότι η Ρωσική Γκάζπρομ ήταν ιδιαιτέρα σκληρή διαπραγματεύτρια. Ο Παπαγεωργίου παρότρυνε μάλιστα τον Μπράιζα στην συνάντηση που θα είχε με τον Φώλια να τον «σκληραγωγήσει». Η Γκαζπρομ, συνέχισε ο Παπαγεωργιου σύμφωνα με το τηλεγράφημα, είναι ένα «άπληστο, μονοπωλιακό, τέρας που πρέπει να αντιμετωπιστεί».
Σε άλλο τηλεγράφημα, τον Ιούλιο του 2008, ο Παπαγεωργίου φαίνεται να επικοινωνεί τηλεφωνικά με διπλωμάτη της πρεσβείας εκδηλώνοντας την ανησυχία του για ενδεχόμενο κίνδυνο με τη διαθεσιμότητα φυσικού αερίου στην χώρα μας, καθώς όπως φέρεται να είπε στον πρέσβη, τα αποθέματα «έφταναν μόνο για πέντε επιπλέον ημέρες». Σύμφωνα με το εμπιστευτικό τηλεγράφημα 08ATHENS1019 ο Παπαγεωργίου, παρότι ξεπέρασε το πρόβλημα προμηθεύοντας επιπλέον ποσότητα φυσικού αερίου από την Τουρκία, φέρεται να λέει στον Αμερικανό πρέσβη ότι είναι πεπεισμένος πως η «επισκευή αγωγού», που είχε προηγουμένως ανακοινώσει η Γκάζπρομ, ήταν απλά μια πρόφαση, μια μορφή εκβιασμού της Δημόσιας Επιχείρησης Φυσικού Αερίου που είχε προηγουμένως αρνηθεί να «ενδώσει» στις πιέσεις της Γαζπρομ για απευθείας πρόσβαση στην Ελληνική αγορά μέσω της θυγατρικής της στην Αθήνα.
To ρωσικό «φλερτ»
Σε άλλο τηλεγράφημα τον Ιούλιο του 2008 οι Αμερικανοί διπλωμάτες καταπιάνονται με την προσπάθεια των Ρώσων να προσελκύσουν το ενδιαφέρον των Ελλήνων πολιτικών, μέσα από προσωπικές επαφές. Στο εμπιστευτικό τηλεγράφημα 08ATHENS996, η πρεσβεία της Αθήνας περιγράφει συνάντηση υπηρεσιακού της παράγοντα με τον τότε γενικό γραμματέα της Βουλής Νίκο Στεφάνου. Ο Στεφάνου, παλιός γνώριμος της πρεσβείας από τα χρόνια του ως γενικός γραμματέας στο υπουργείο Ανάπτυξης κοντά στο Δ. Σιούφα, επιχείρησε σύμφωνα με το τηλεγράφημα στην συνάντηση αυτή να καθησυχάσει την μεγάλη ανησυχία των Αμερικάνων επισημαίνοντας την πεποίθησή του σχετικά με τον South Stream «πως η κυβέρνηση της Ελλάδος μπήκε στο παιχνίδι και τώρα δεν ξέρει πώς να βγει», υπονοώντας , σύμφωνα με την πρεσβεία, πως οι λεπτομέρειες για τον αγωγό παραμένουν αβέβαιες και ασαφείς.
O Στεφάνου σημείωσε πως στο πρόσφατο ταξίδι που είχε κάνει με τον Δημήτρη Σιούφα στην Μόσχα ήταν εμφανές πως οι Ρώσοι ήθελαν να τους καλοπιάσουν, κανονίζοντας συνάντηση με τον ίδιο τον Πούτιν και «κάνοντας τα πάντα για να νιώσουμε σαν το σπίτι μας». Στο ίδιο τηλεγράφημα, εμφανώς προβληματισμένος, ο αμερικάνος πρέσβης σχολιάζει πως η επιθυμία του Σιούφα να επισκεφθεί το Αμερικανικό Κογκρέσο είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να τον «υποδεχτούμε όπως του αρμόζει, αφού είχε αποδειχτεί σημαντική επαφή σε μια σειρά από θέματα κοινού ενδιαφέροντος συμπεριλαμβανομένου και του ενεργειακού».
Άλλωστε, οι Αμερικάνοι διπλωμάτες είχαν ήδη διαπιστώσει τις διαθέσεις του πρώην υπουργού Ανάπτυξης, καθώς σε συνάντησή του το καλοκαίρι του 2006 με τον Αναπληρωτή Βοηθό ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Μπράιζα είχε ανοιχτά εκδηλώσει την πεποίθησή του ότι η Ελλάδα μπορεί να αγοράσει αέριο για τον TGI από το Αζερμπαϊτζάν, ενώ είχε εξηγήσει στον Μπράιζα, σύμφωνα με το εμπιστευτικό τηλεγράφημα 06ATHENS1913 ότι οι Ρώσοι συνομιλητές του είχαν – στην πορεία του χρόνου – « γίνει αλαζόνες και προσπαθούσαν να επιβάλουν» την γνώμη τους. «Αρνούμαι να επιτρέψω στην Ελλάδα να πέσει στα πόδια της Γκάζπρομ», είχε καταλήξει τότε ο Σιούφας, αναφερόμενος στις υπερβολικές απαιτήσεις των Ρώσων για τα ποσοστά στον αγωγό πετρελαίου Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη.
Ο «απαγορευμένος» πρέσβης, η Κύπρος και το αέριο
Ο Αζέρος πρέσβης εξομολογείται στον Αμερικανό ομόλογο του ότι η προώθηση των αζέρικων συμφερόντων στην Αθήνα, έχει γίνει γι’ αυτόν – εδώ και τουλάχιστον ένα χρόνο – «μια πολύ δύσκολη υπόθεση».
Σύμφωνα με όσα κατέγραψε στο τηλεγράφημα ο αμερικάνος πρέσβης, ο Αζέρος δεν είχε καταφέρει να συναντηθεί τον τελευταίο χρόνο παρά μόνο με τον τότε υπουργό Πολιτισμού, ενώ κάθε φορά που ζητούσε συνάντηση με κάποιον υπουργό της ελληνικής κυβέρνησης, το θέμα «πάγωνε ή μπλόκαρε».
Η αιτία για όλα αυτά, όπως περιγράφεται στο τηλεγράφημα από την συνάντηση των δύο πρέσβεων, δεν ήταν άλλη από μία πτήση που είχε πάρει ο ίδιο από το Μπακού στην Βόρεια Κύπρο. Έτσι, χωρίς κανείς να τον έχει ενημερώσει επισήμως ότι αυτή του η ενέργεια θα επέσειε την μήνιν των ελληνικών και κυπριακών αρχών, βρέθηκε να προσπαθεί – χωρίς αποτελέσματα- να αποσπάσει την υπόσχεση οποιουδήποτε στην Ελληνική κυβέρνηση για μία δεύτερη συνάντηση της Ελληνοαζέρικης επιτροπής για την χρήση/αγορά Ενέργειας, που είχε συστηθεί ήδη από το 2003.
Στο σχόλιο του, ο αμερικάνος πρέσβης αξιολογεί το περιστατικό ως εξαιρετικά σοβαρό, ενώ γράφει πως «απειλεί να κλειδώσει την Ελλάδα στην αγκαλιά της Γκάζπρομ», ενώ συνεχίζει σημειώνοντας ότι οφείλει να επισημάνει στην Ελληνική πλευρά ότι στην συγκεκριμένη περίπτωση «μιλάμε για εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια και ότι τέτοια διπλωματικά παιχνίδια μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο ακόμη και το ενεργειακό μέλλον της Ελλάδας».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου